Niepłodność pierwotna a wtórna — poznaj różnice

Niepłodność to coraz częściej diagnozowane schorzenie, które dotyka par w wieku rozrodczym i oznacza brak możliwości uzyskania ciąży w sposób naturalny. Niepłodność stwierdza się, gdy po roku regularnego współżycia bez antykoncepcji parze nie udaje się zajść w ciążę. W zależności od historii ich starań diagnozuje się niepłodność pierwotną lub niepłodność wtórną. Czym się od siebie różnią oba rodzaje niepłodności?

Jakie mogą być przyczyny niepłodności?

Niepłodność to problem, który może dotknąć każdą osobę w wieku rozrodczym. Przyczyny problemów z zajściem w ciążę mogą być różne, ale zawsze rozpatrywane są jako problem pary starającej się o dziecko. Określenie przyczyn problemów z zajściem w ciążę wymaga konsultacji z lekarzem, najlepiej specjalizującym się w medycynie rozrodu. Jednym z takich ośrodków, który już od 20 lat pomaga niepłodnym parom zostać rodzicami oferując kompleksowe usługi i badania w tym zakresie, jest Centrum Leczenia Niepłodności Angelius w Katowicach.

Diagnostyka niepłodności

Zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn przyczyny niepłodności są rożne i wymagają diagnostyki. Czasem już na podstawie wywiadu medycznego i podstawowych badań hormonalnych, ultrasonograficznych i badania nasienia w przypadku mężczyzny lekarz może postawić diagnozę i zaproponować parze skuteczne opcje leczenia. Czasem, te badania nie dają jednak odpowiedzi i wymagana jest pogłębiona diagnostyka – jednego lub obu partnerów. Są również sytuacje, kiedy nie można jednoznacznie określić przyczyn niepłodności. Mówimy wówczas o niepłodności idiopatycznej.

Niepłodność żeńska

W przypadku kobiet niepłodność może być powodowana zaburzeniami owulacji, niedrożnością jajowodów, rozregulowaniem gospodarki hormonalnej, wadami anatomicznymi, chorobami w obrębie macicy, chorobami ogólnoustrojowymi, czy czynnikami genetycznymi. Przyczyną mogą też być różnego typu zaburzenia czynnościowe, czyli np. nadmierny stres, zaburzenia odżywiania lub nadmierny wysiłek fizyczny.

Niepłodność męska

Z kolei u mężczyzn niepłodność może być związana z powstałymi w układzie płciowym patologiami, które doprowadzają do znacznego pogorszenia jakości i ilości plemników w ejakulacie. Przyczynami problemów z poczęciem dziecka mogą być m.in. infekcje układu moczowo-płciowego, infekcje przenoszone drogą płciową, mechaniczne uszkodzenie jąder, długotrwałe narażenie na działanie toksyn, zaburzenia hormonalne, mutacje genetyczne czy żylaki powrózka nasiennego. Nie bez znaczenia dla męskiej płodności są również czynniki środowiskowe, palenie papierosów, picie alkoholu, stosowanie używek, czy długotrwały stres.

Czym się różni niepłodność pierwotna od niepłodności wtórnej?

Niepłodność pierwotna jest wskazywana w diagnostyce niepłodności i dotyczy par, którym, mimo regularnych stosunków płciowych bez zabezpieczenia, przez co najmniej jeden rok, nigdy nie udało się zajść w ciążę. Z kolei, jeżeli pacjentce w przeszłości udało się już zajść w ciążę i urodzić dziecko, wówczas jej obecne problemy nazywane są niepłodnością wtórną. Niezależnie od przyczyny, diagnoza niepłodności wymaga oceny przez specjalistę ds. niepłodności i odpowiedniego leczenia. Dostępne są różne ścieżki terapeutyczne, w tym leki stymulujące owulację, inseminacja, in vitro, które mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb, oczekiwań i przyczyn niepłodności danej pary.